Baksuss

Bilten alternativne kulturne scene u Srpskom Sarajevu

Francis Stonor Sounders

Hladni rat u kulturi

Početci cenzure i usmjerene kulturološke propagande

Izdavač: Dosije

“Od 1950. do 1967. CIA je obavljala funkciju tajnog ministarstva kulture koje je imalo za cilj da Evropi nametne američke vrijednosti, naročito u krugovima intelektualne levice koja joj je bila najdalja”, kaže za italijansku Panoramu Frensis Stenor Saunders, autor knjige “Hladni rat u kulturi”. Ova knjiga predstavlja prvu hroniku najmisterioznije poslijeratne zavjere o kojoj se do sada najmanje pričalo. Plan za djelovanje na kulturnom planu smišljen je 1947. godine: Pošto je u ratu pobjeđen Adolf Hitler, Amerikanci su shvatili da u miru treba pobjediti Staljina. “Komunisti su u Evropi imali mnogo značajniju poziciju od nas”, pisao je Džordž Kenan, jedan od osnivača CIA. “Pobjeđuju nas savršeno koristeći laži, irealnost i iracionalnost. Možemo li im se suprotstaviti istinom i poštenjem?” U isto vreme kada su organizovali državni udar u Iranu, američki agenti su finansirali evropsku turneju Luja Armstronga, Dizija Gilespija i drugih crnih muzičara čiji je svjetski uspjeh poslužio Americi da ublaži optužbe Sovjetskog Saveza zbog rasizma. Dok su pripremali katastrofalnu operaciju u Zalivu svinja, špijuni su nalazili vrijeme i da promijene kraj crtanog filma snimljenog prema Orvelovoj priči “Životinjska farma”:
Kapitalista koji je u Orvelovom romanu dostojan prezira barem isto toliko kao i komunistička svinja, izbačen je iz crtane verzije filma koji je producirala CIA.